جراحی تیروئیدکتومی با هدف برداشتن غده‌های سرطانی، توده‌های مضر، گواتر و پرکاری تیروئید در بدن بیمار انجام می‌شود. این بیماری‌ها در صورت شدت یافتن عملکرد غده‌ی تیروئید را مختل می‌سازند که با جراحی تیروئید می‌توان آن‌ها را درمان کرد. عمل تیروئید به صورت جزئی و کامل انجام می‌گیرد که در اولی تنها بخشی از تیروئید را برمی‌دارند. بیمار قبل از جراحی با انجام آزمایش‌ها و سونوگرافی و توقف مصرف برخی دارو‌ها خود را برای جراحی آماده می‌کند. پس از عمل نیز فرد باید محل زخم را از عفونت‌ها حفظ کند و رژیم غذایی مناسبی داشته باشد. در ادامه‌ی مقاله با جراحی تیروئید به طور کامل آشنا خواهید شد.
عمل تیروئیدکتومی چیست؟
عمل تیروئیدکتومی به برداشتن بخشی از غده‌ی تیروئید و یا کامل آن گفته می‌شود. این عمل با هدف درمان سرطان تیروئید، پرکاری تیروئید و بزرگ شدن تیروئید انجام می‌گیرد. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل در قسمت جلویی گردن است که برخی از هورمون‌های مورد نیاز بدن انسان را ترشح می‌کند. اگر این غده دچار مشکل شود عملکرد خود را به درستی انجام نمی‌دهد و هورمون‌ها را ترشح نمی‌کند. در نتیجه فعالیت بیشتر اندام‌های بدن مختل می‌شود.
برخی افراد با پی بردن به بیماری غده‌ی تیروئید به درمان‌های خانگی روی می‌آورند که روش صحیحی برای درمان نیست. چون اگر بیماری تیروئید سرطانی باشد درمان خانگی بی اثر و سلول‌های سرطانی در بیشتر سلول‌ها پخش می‌شوند. در این صورت درمان تیروئید روند کندی پیش می‌گیرد و وضعیت بیمار سخت‌تر خواهد بود. اگر در غده‌ی تیروئید خود بیماری و یا علائم خاصی احساس کردید توصیه‌ی ما مراجعه به پزشک فوق تخصص می‌باشد.
انواع تیروئید کتومی
عمل تیروئیدکتومی در حالت کلی به دو دسته‌ی تیروئیدکتومی کامل و جزئی تقسیم بندی می‌شود. زمانی که کل غده‌ی تیروئید از بین رفته عمل تیروئیدکتومی کامل روی آن انجام می‌گیرد. در عمل تیروئید جزئی تنها بخشی از تیروئید را برمی‌دارند.
-
تیروئیدکتومی جزئی
هنگامی که بیماری تنها بخشی از غده‌ی تیروئید را درگیر می‌کند، پزشک عمل تیروئیدکتومی جزئی را انجام می‌دهد. شدت و نوع بیماری در این نوع جراحی مؤثر می‌باشند. در این نوع عمل تنها بخش یا جزئی از غده‌ی تیروئید برداشته می‌شود. این جراحی خود در انواع مختلفی وجود دارد که در هر کدام قسمت خاصی از غده را برمی‌دارند:
- ایستموسکتومی: در عمل ایستموسکتومی ایستموس بین دو لوب یا بافت بین تیروئید برداشته می‌شود. متخصصین این نوع جراحی را برای برداشتن تومور‌های کوچک در تنگه انجام می‌دهند. در این عمل کل غده‌ی تیروئید آسیب کمتری را متحمل می‌شود.
- همی تیروئیدکتومی یا لوبکتومی: در این نوع عمل نصف تیروئید یا یک لوب آن را برمی‌دارند.
- بیوپسی باز تیروئید: این جراحی زمانی انجام می‌گیرد که ندول در تیروئید رشد کرده است. جراح به طور مستقیم ندول را از تیروئید جداسازی می‌کند.
-
تیروئیدکتومی کامل
عمل تیروئیدکتومی کامل به برداشت کامل غده‌ی تیروئید می‌گویند. این عمل برای درمان سرطان و گواتر‌های بزرگ انجام می‌شود. زمانی که بیماری در کل تیروئید پخش شده و عملکرد آن مختل می‌باشد برداشتن کامل آن روش درمانی مناسبی برای بیماری‌ها به نظر می‌رسد. در این روش بیمار پس از جراحی باید داروهای خاصی را مصرف کند تا فقدان ترشح نشدن هورمون‌ها توسط تیروئید را جبران کنند.
دکتر احمدرضا کسایی
جراح و متخصص لیپوماتیک و پیکرتراشی در تهران
بیش از 22 سال سابقه جراحی
تماس : ۰۹۹۱۲۵۰۲۹۸۸
مشاوره رایگان (واتساپ) تماس بگیرید اینستاگرامعلت انجام عمل تیروئید کتومی
عمل تیروئیدکتومی به دلایل مختلفی مانند سرطان تیروئید، بزرگ شدن غیرعادی تیروئید، پرکاری تیروئید و وجود توده در تیروئید انجام می‌گیرد. هدف از انجام آن درمان هر کدام از این بیماری‌ها است.پزشک با تشخیص بهتر آن‌ها عمل جزئی یا کامل تیروئید را انتخاب می‌کند و این به شدت و مقدار بیماری شخص بستگی دارد.
-
سرطان تیروئید
سرطان تیروئید در نوع کمتر تا پیشرفته وجود دارد که در سرطان پیشرفته کل غده‌ی تیروئید درگیر می‌شود. در این حالت به طور کامل غده را برمی‌دارند. در مواقعی تنها تومور کوچکی در تیروئید وجود دارد که در این صورت با عمل تیروئیدکتومی جزئی درمان می‌شود.
-
بزرگ شدن غیرعادی تیروئید(گواتر)
بزرگ شدن غیرعادی تیروئید یا گواتر به علت کاهش یا افزایش ترشح برخی از هورمون‌ها به وجود می‌آید. گواتر در مواقعی تا حدی بزرگ می‌شود که برای بیمار مشکل تنفسی و بلعیدن ایجاد می‌کند. برای درمان این مشکل بخشی از غده‌ی تیروئید را بر می‌دارند.
-
پرکاری تیروئید hyperthyroidism))
پرکاری تیروئید بیماری است که غده‌ی تیروئید هورمون تیروکسن را بیش از حد تولید می‌کند. این بیماری را می‌توان با داروهای ضد تیروئیدی، ید رادیو کتیو و انجام عمل تیروئیدکتومی درمان کرد. برخی بیماران روش جراحی تیروئیدکتومی را انتخاب می‌کنند.
-
وجود توده در تیروئید
توده‌های موجود در غده‌ی تیروئید ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند. پزشک با نمونه برداری نوع توده را تشخیص می‌دهد و در صورت سرطانی بودن از جراحی تیروئیدکتومی برای درمان آن استفاده می‌کند.
نحوه انجام عمل تیروئید کتومی
انجام عمل تیروئیدکتومی به این صورت است که پزشک ابتدا بیمار را با بی‌حس کننده‌ها بیهوش می‌کند. سپس در پایین گردن محل تیروئید را مشخص می‌سازد و روی آن برش ایجاد می‌کند تا به تیروئید دسترسی داشته باشد. در ادامه قسمت مشخص شده و یا کامل آن را برمی‌دارد. در روشی دیگر جراح برای این عمل از برش کوچک و دوربین فیلمبرداری استفاده می‌کند و یک ربات را داخل بدن بیمار وارد می‌سازد تا عمل را انجام دهد. در این عمل اگر غدد لنفاوی اطراف تیروئید مشکلی داشته باشند برداشته می‌شوند. در پایان محل برش را با بخیه می‌بندند.
-
اقدامات قبل از عمل تیروئید
قبل از عمل تیروئید بیماران باید آزمایش خون، تصویربرداری سونوگرافی از قفسه‌ی سینه و آزمایش EKG یا نوار قلب انجام دهند. بیمار اگر داروهای آسپرین یا ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف می‌کند باید یک هفته قبل از جراحی آن‌ها را کنار بگذارد. غذاهای پروتئین دار و کربوهیدرات دار بیشتر بخورد. شب قبل عمل از مصرف مواد محرک کننده مانند چای، قهوه، کولا و دیگر مایعات خودداری کند. اگر قبل از شروع عمل فرد در قسمت برش احساس سنگینی کند باید با جراح در میان بگذارد.
دوران نقاهت پس از جراحی تیروئیدکتومی
هر بیماری پس از جراحی دوران نقاحت را طی می‌کند که مدت زمان آن به میزان جراحت، سن و شرایط شخص بستگی دارد. در اولین هفته پس از عمل بیمار باید مراقب محل زخم باشد تا زودتر بهبود یابد. احساس درد در محل برش چند روز وجود دارد که پزشک برای کاهش آن ایبوپروفن و برخی مسکن‌ها را تجویز می‌کند. همچنین بیماران پس از جراحی ممکن است دچار کم کاری تیروئید شوند به این علت مصرف داروهای لووتیروکسینی با نظر پزشک ضروری می‌باشد.
شخص تا ۱۰ روز نباید زیاد تحرک داشته باشد و رژیم غذایی مناسبی را انتخاب کند. در این دوره مصرف غذاهای آبکی و نرم توصیه می‌شود. بیمار باید خیلی آرام صحبت کند و به حنجره‌ی خود فشار وارد نسازد. بازگشت به فعالیت‌های معمولی برای شخص ممکن است چند هفته طول بکشد در این رابطه باید با پزشک مشورت کند.
-
نگهداری و مراقبت از برش جراحی
نگهداری و مراقبت از برش جراحی در دوره‌ی نقاحت بسیار حائز اهمیت است. بیمار در این دوره باید محل برش را از عفونت، خونریزی و کشش حفظ کند. در طول دو هفته‌ی اول از تحرکات شدید خودداری کند و آرام حرف بزند. زیر سر خود دو یا سه تا بالش بگذارد تا گردن راحت باشد و به سمت عقب کشیده نشود. هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کند تا پزشک با انجام آزمایش‌ها وضعیت و درمان بیمار را بررسی نماید. پزشک برای جلوگیری از عود بیماری یکسری داروهایی را تجویز می‌کند که شخص باید مصرف کند.
-
بعد از عمل تیروئید چه بخوریم؟
بعد از عمل تیروئید رعایت رژیم غذایی مناسب خیلی مهم است چون در روند درمان کمک می‌کند. روز اول جراحی بیمار باید فقط مایعات غلیظ مصرف کند. در روز دوم بهتر است غذاهایی مانند حلیم، پوره سیب زمینی و تخم مرغ بسیار رقیقمصرف شود. چون این غذاها به جویدن زیاد نیاز ندارند و راحت از گلو رد می‌شوند. اگر بلعیدن غذاها برای بیمار سخت می‌باشد باید ابتدا نوشیدنی‌های سرد و بستنی مصرف کند. سپس غذاهای نرمی مانند سوپ، ماست و میوه‌های کنسرو شده برای استفاده مناسب می‌باشند. در این دوره شخص نباید غذاهای سرخ کردنی، چیپس و غذاهای خشک مصرف کند. غذاهایی که حاوی سلنیوم و ید هستند برای این دوره مناسب می‌باشند.
بازگشت به فعالیت‌های عادی بعد از جراحی تیروئید
بازگشت به فعالیت‌های عادی زمان می‌برد و چند هفته باید بگذرد تا بیمار به طور کامل خوب شود. میزان بیماری و وضعیت بدن شخص در این مورد مؤثر هستند. در هفته‌های اول شخص باید به طور آهسته پیاده روی انجام دهد و روی گردن خود و محل برش فشار وارد نکند. در دو هفته‌ی اول شخص نباید فعالیت ورزشی انجام دهد و همچنین اشیاء سنگین برندارد. برای سه هفته‌ی اول بیمار از کشیدن و قوس دادن گردن خودداری کند. شروع فعالیت عادی پس از یک ماه با دستور پزشک امکان پذیر خواهد بود.
دکتر احمدرضا کسایی
جراح و متخصص لیپوماتیک و پیکرتراشی در تهران
بیش از 22 سال سابقه جراحی
تماس : ۰۹۹۱۲۵۰۲۹۸۸
مشاوره رایگان (واتساپ) تماس بگیرید اینستاگرامتفاوت عمل تیروئیدکتومی با پاراتیروئیدکتومی
غده‌ی پاراتیروئید با تیروئید تفاوت دارد و ۴ غده به اندازه‌ی برنج می‌باشد که در قسمت پشت تیروئید قرار گرفته‌اند. این غده‌ها وظیفه‌ی تنظیم سطح کلسیم را بر عهده دارند. در عمل پاراتیروئیدکتومی یک، دو یا همه‌ی غده‌ها برداشته می‌شوند در عمل تیروئیدکتومی بخش یا همه‌ی غده‌ی تیروئید را بر می‌دارند.
عوارض جراحی تیروئید کتومی
بعد از عمل جراحی تیروئیدکتومی عوارض مختلفی در بیماران به وجود می‌آید که در صورت شدت یافتن بهتر است به پزشک مراجعه کنند. هر فردی برخی از عوارض و یا همه‌ی آن‌ها را پس از بیماری تجربه می‌کند. نحوه مراقبت در جلوگیری از عوارض مؤثر است.
- بیمار در روز‌های اول پس از عمل ممکن است در قسمت برش دچار خونریزی شود. این مشکل مسیر تنفسی او را مسدود می‌کند.
- غده‌ی پاراتیروئید به علت آسیب دیدن هورمون‌های مورد نیاز بدن را ترشح نمی‌کند و میزان کلسیم خون کاهش می‌یابد. کلسیم برای عملکرد خون و برخی اندام‌ها ضروری است.
- پس از جراحی عوارضی مانند گرفتگی عضلات، سوزن سوزن شدن و بی‌حس شدن در بدن بیمار بروز می‌کنند.
- شخص به بیماری کم کاری تیروئید دچار می‌شود و باید داروهای جایگزین مصرف کند.
- تورم گلو و درد شدید در محل برش به وجود می‌آیند.
پرسش‌ها و پاسخ‌ها
- چه کسانی عمل جراحی تیروئید باید انجام دهند؟ کسانی که در غده‌ی تیروئید خود بیماری‌هایی مانند سرطان، گواتر، پرکاری تیروئید و توده‌های بد خیم و خوش خیم دارند این عمل را باید انجام دهند.
- آیا عمل جراحی تیروئید خطرناک است؟ در صورتی که این عمل را جراح با تجربه، ماهر و کار بلد انجام دهد خطرناک نیست چون می‌تواند بدون عیب یا مشکل خاصی آن را به اتمام برساند. همچنین متخصص قبل از شروع شرایط بیمار را بررسی می‌کندتا بداند که عمل برای او خطری ندارد.
- بیماران سرطان تیروئید پس از جراحی چقدر عمر می‌کنند؟ عمر بیماران سرطان تیروئیدی قابل پیش بینی نیست؛ چون عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سالم بودن سایر اعضای بدن، سن و مرحله‌ی پیشرفت بیماری در آن تأثیر دارند. ممکن است فرد سال‌های طولانی عمر کند.
- جراحی تیروئیدکتومی چقدر زمان می‌برد؟ طبق بررسی‌ها اگر تیروئید به طور کامل برداشته شود حدود ۴ ساعت و عمل جزئی ۲ ساعت زمان می‌برد.
سخن نهایی
عمل تیروئیدکتومی به برداشتن کامل غده‌ی تیروئید و یا قسمتی از آن گفته می‌شود که برای درمان بیماری‌های مختلفی مانند سرطان انجام می‌گیرد. در صورت مراقبت‌های پس از جراحی بیماری‌هایی مانند گواتر و سرطان با تیروئیدکتومی درمان می‌شوند. تیروئید برخی هورمون‌های مورد نیاز بدن را ترشح می‌کند که در صورت مشکل پیدا کردن عملکرد اندام‌های مختلف مختل می‌شود. عمل تیروئیدکتومی با بیهوشی و برش روی غده انجام می‌شود. قبل از عمل تیروئیدکتومی بیمار آزمایش و سونوگرافی انجام می‌دهد و مصرف برخی دارو‌ها را قطع می‌کند. پس از جراحی نیز شخص باید نکات زیادی را رعایت کند تا زودتر بهبود یابد.